Nú iðrast ég þess eins
að hafa ekki lært sundtökin
af krókódílnum
og sýnt listir mínar í laugunum
Það úir og grúir af ljóðabókum í heiminum, og jafnvel á Íslandi, sem innihalda einhvers konar „asíska visku“ – litlar viskuperlur og náttúrumyndir í hækuformi sem eru jafnan algerlega ómerkilegar, jafn vitrar og djúpar og hvaða sjálfshjálparbókar-nonsense sem er. Við lestur Sumir láta eins og holdið eigi sér takmörk fær maður það á tilfinninguna að Vésteinn sé „alvöru“, þetta séu ekki látalæti og hann sé ekki að nota spekina til að hreykja sjálfum sér með henni, heldur til þess að skoða heiminn.
Verið hef ég matgæðingur
og fundist stórvægilegur galli
á dýraríkinu
að þurfa að stanga það úr tönnunum
Í ofanálag er bókin húmorísk, ekki þannig að maður skelli oft upp úr (þó það hafi reyndar gerst 2-3 sinnum) heldur þannig að kurrar í manni alla bókina. Þessi kímni er svolítið furðuleg, og er reyndar sömuleiðis þráður sem tengir Véstein við Basho fyrir mér, það er að húmorinn er einhvern veginn samtímis gríðarlega kurrandi og deprímerandi. Það er eitthvað undarlega kátinu- og harmþrungið við línur á borð við:
Alltaf að deyja
Það líður varla svo dagur
ég spyrji mig ekki
hvað hafi orðið af storminum
Og það er eitthvað kæruleysislegt við þetta líka, þetta færir manni heim sanninn um að hin raunverulega eilífð er fólgin í augnablikinu en ekki útblásnu tímaumfangi. Og ekki yfirborðslegri fágun heldur raunverulegum þokka, ekki handbragði heldur fimi.
Þetta er ekki ljóð
Þetta er ekki-ljóð
Þetta er ekki ekki-ljóð
um ljós
Veistu nú hvort það lýsir
affryst
fyrst þú ferð létt með að frysta það
Þetta er nefnilega ekki ljós
Þetta er ekki-ljós
Þetta er ekki ekki-ljós
sem lýsir upp ljóð
Veistu nú hvort það segir eitthvað
óort
ef þú telur þig vita að það sé ort?
Þá er ótalin undirliggjandi greddan í bókinni, sem kemur jafnvel einna best í ljós í þessum stórkostlega titli: Sumir láta eins og holdið eigi sér takmörk, sem sameinar einhvernveginn þessa asísku tilvistarspeki/trúarspeki/spíritisma um hluta mannsins í brahma (alls sem er, verður og hefur verið) og einstaklega fallega, heiðarlega og ákafa greddu. Og ást.
Kona sem setti metnað sinn
í skírlífi
á von á samvöxnum þríburum
Asísminn í þessari bók á meira skylt með list kóansins, en list hækunnar. Það er erfitt að ætla að dæma um hversu íslensk þessi bók er, og líklega gagnslaust. En hún er ekki al-asísk, þetta eru ekki beinlínis kóön eða hækur, og Zenið er ekki nákvæmlega það Zen sem við þekkjum frá Ryokan eða Basho. Enda kannski ekkert skrítið, kristileg ljóð Íslands samtímans eru ekki neinir passíusálmar.
Samantekt og niðurlag: Helvíti fín bók, og svo kostar hún víst ekki nema 1.680 krónur, og 1.512 krónur ef hún er keypt í
netverslun Eymundsson eða í
netverslun Bóksölu stúdenta.
Eiríkur Örn Norðdahl